Graaf van Portbase en Jan Janse van de Zeehavenpolitie Rotterdam zijn het volmondig eens: de nauwe samenwerking tussen bedrijfsleven en overheden is de sleutel voor het succesvol aansluiten van de deepsea-sector op de Vertrouwensketen geweest. Alle drie zien het als de basis voor meer.
Voorzitter VRC, Albrecht Meeusen:
‘Typisch Rotterdams’
“Samen een door iedereen afzonderlijk gevoeld probleem willen aanpakken, is typisch Rotterdams. In geen enkele andere haven zie je dat,” aldus VRC-voorzitter Albrecht Meeusen. “De invoering van de Vertrouwensketen heeft die bereidheid van bedrijven om op basis van collegialiteit samen te werken aan oplossingen alleen maar verder versterkt. Het is echt iets unieks.” Hij legt uit dat rederijen en cargadoors individueel nooit tot het huidige resultaat hadden kunnen komen. “Voorop staat dat iedere rederij/cargadoor een veilige werkomgeving voor zijn medewerkers heel belangrijk vindt. Als bedrijf alleen kun je een bestaande, ketenbreed geaccepteerde manier van werken echter niet veranderen. En dus heb je voor een passende aanpak de keten nodig.”
‘Gezamenlijk hebben wij de keten echt veiliger gemaakt’
Omslagpunt in de ogen van Meeusen was de enkele jaren terug onder aanvoering van burgemeester Aboutaleb door overheden uitgeoefende druk voor concrete acties tegen ondermijning. “De door Portbase gecreëerde oplossing heeft vervolgens voor een verdere stroomversnelling gezorgd. Gezamenlijk hebben wij de keten echt veiliger gemaakt. Zaak is om nu door te gaan en de Vertrouwensketen te blijven doorontwikkelen.”
‘Als wij het als keten samen doen, wordt het resultaat heel mooi’
De Vertrouwensketen heeft de basis gelegd voor verdere publiek/private samenwerking, zo is Meeusen overtuigd. “Partijen weten elkaar nu nog makkelijker te vinden. Dat kunnen wij bijvoorbeeld ook gaan gebruiken voor oplossingen voor de congestie die wij in de haven verwachten door grootonderhoud aan wegen of voor het verder vergroten van de weerbaarheid van havenlogistieke ketens. De Vertrouwensketen heeft getoond dat als wij het als keten samen doen, het resultaat heel mooi wordt.”
Managing director Portbase, Peter de Graaf: Onderling vertrouwen en commitment, gekoppeld aan doelmatigheid
Voor managing director Peter de Graaf van Portbase zijn onderling vertrouwen en commitment, gekoppeld aan doelmatigheid de basis voor het succes van de Vertrouwensketen geweest. “Van Havenbedrijf Rotterdam, de Havenmeester, Zeehavenpolitie, Douane tot de gemeente Rotterdam heeft iedereen meegeholpen om bewustzijn te creëren over de noodzaak van veiliger werken. De markt heeft dat goed opgepakt en adequaat de schouders eronder gezet. Vanuit onze neutrale, centrale positie in de haven hebben wij vervolgens vanuit Portbase een voor iedereen werkbare oplossing gecreëerd en het gehele proces gefaciliteerd.”
De gekozen aanpak is heel krachtig gebleken, zo vervolgt De Graaf. “Door alle betrokken partijen in elke stap mee te nemen, ontstond een sterk gevoel van urgentie. Het vanuit de Vertrouwensketen tonen van tussentijdse successen maakte de voortgang bovendien heel tastbaar. Wat eveneens hielp was het commitment vanuit de eindverantwoordelijken bij het bedrijfsleven. Zij stuurden actief mee en kozen bewust voor één gezamenlijk tempo.” Essentieel voor dit hele traject was de financiële steun van de Port Alliance Rotterdam, het Nationale Groeifonds/Digitale Infrastructuur Logistiek en Havenbedrijf Rotterdam.
‘Eén van de grootste verandertrajecten in het 23-jarig bestaan
Voor Portbase is de Vertrouwensketen een van de grootste verandertrajecten geweest in het 23-jarig bestaan. “In korte tijd zijn wij gegroeid van circa 4500 naar meer dan 7000 deelnemende partijen. Voor met name onze support- en salesteams was het een enorme operatie om al die partijen aan te sluiten en te ondersteunen. Ook de afhankelijkheid van onze dienstverlening is door de groei sterk toegenomen. De continue beschikbaarheid, betrouwbaarheid en veiligheid van ons platform is nog belangrijker dan het al was. Om weerbaar en wendbaar te blijven, zullen wij daar in de toekomst nog meer in investeren.”
Het model van de Vertrouwensketen kan ons ook naar de toekomst veel brengen’
Eerstvolgende stap in de Vertrouwensketen is het aansluiten van de shortsea-sector. Mogelijk is het concept vervolgens ook uit te rollen naar elders. De Graaf: “Als Portbase ondersteunen wij immers alle Nederlandse havens.” De managing director kijkt bovendien verder. “Ik denk dat resultaatgerichte samenwerkingsvormen als de Vertrouwensketen en eerder Get Ready for Brexit ons voor de toekomst veel kunnen brengen.” Met zijn neutrale positie en alle opgedane ervaring neemt Portbase – waar passend – graag een voortrekkersrol op zich.
De Graaf ziet de contouren van een volgende publiek/private samenwerking al voor zich. “Hoe maken wij de havens samen nog weerbaarder? Wat vinden wij acceptabel als systemen uitvallen? Waar willen overheden en bedrijfsleven in investeren, wat moet zwaarder of anders worden ingericht? Op basis van gesprekken met publieke en private stakeholders hebben wij vanuit Portbase in samenwerking met FERM een eerste blauwdruk gemaakt van de huidige weerbaarheid van de havenlogistiek. Wat ons betreft vormt dit het startpunt om net als in de Vertrouwensketen, met alle partijen integraal, concreet en doelmatig verder te verbeteren.”
Districtschef Zeehavenpolitie Rotterdam, Jan Janse: Hét voorbeeld van publiek/private samenwerking
De districtschef van de Zeehavenpolitie Rotterdam, Jan Janse noemt de Vertrouwensketen hét voorbeeld van publiek/private samenwerking. “Voor mij is publiek/private samenwerking het gezamenlijk als partijen een opdracht aannemen, samen daarin investeren en zo nodig met zweet op het voorhoofd samen daaraan werken.” Voor het realiseren van de Vertrouwensketen is het daadwerkelijk op die manier gegaan, zo constateert hij. “Met aantoonbaar resultaat voor de veiligheid van de haven en in de verdere logistieke keten.”
Het bedrijfsleven heeft de noodzakelijke veranderingen heel serieus opgepakt, zo vervolgt Janse. “Het ging echter om veel partijen; dan kost het gewoon tijd voordat iedereen scherp is. Mede door het in stelling brengen van burgemeester Aboutaleb werd het voor iedereen duidelijk dat actie werd gevraagd. Niet meedoen was geen optie. Rederijen hebben daarna heel snel toegezegd maatregelen te nemen. Portbase heeft vervolgens een oplossing ontwikkeld.” De politiechef constateert dat de grote containerterminals aantoonbaar veiliger zijn geworden. Medewerkers van rederijen worden minder benaderd. “Verderop in de keten is in de toekomst nog wel actie nodig.”
‘Wij moeten nog scherper zijn, water zoekt altijd het laagste punt’
Als vervolgstap is het daarom goed dat de Vertrouwensketen zich nu ook gaat richten op de shortsea. “Wij weten dat de routes aan het veranderen zijn. Kwam cocaïne voorheen rechtstreeks per deepsea-schip uit Zuid-Amerika, nu gaat het eerst van Brazilië naar Afrika. Wij moeten nog scherper op de risicolijnen zijn. Het is niet zo dat wij momenteel in de shortsea-sector al veel grote inbeslagnames hebben, maar water zoekt altijd het laagste punt. Uiteraard kun je er als bedrijf voor kiezen om af te wachten. Veel beter is om te beseffen dat jij de volgende kunt zijn en dus te besluiten nu in actie te komen.”
‘De aanpak van ondermijning vraagt meer dan het uitvoeren van de eigen taak’
“In de Port Alliance Rotterdam hebben wij net met elkaar nieuwe afspraken gemaakt voor het verder weerbaar maken van de haven,” zo kijkt Janse naar de toekomst. Hij constateert dat sinds de start een aantal jaren terug, de deskundigheid bij alle partijen in dit brede publiek/private samenwerkingsverband sterk is toegenomen. “De nu geplande acties zijn veel meer toegespitst. Ook zie je dat partners steeds beter beseffen dat het aanpakken van ondermijning meer vraagt dan enkel het uitvoeren van de eigen taak. Als politie zouden wij ons in dat geval alleen bezighouden met het vangen van boeven. Wij hebben echter ook een heel team van specialisten dat kijkt hoe criminelen te werk gaan. Vervolgens adviseren zij bedrijven over risico’s en te nemen maatregelen. Nergens in de Politiewet staat dat wij dit moeten doen. Successen als de Vertrouwensketen heb je nodig om met elkaar te constateren dat we op de goede weg zijn.”
