Veelgestelde vragen

De Vertrouwensketen is gestart vanuit de breed bij overheden en het bedrijfsleven levende wens om logistieke ketens veiliger en betrouwbaarder te maken. Samenwerking is hiervoor de sleutel. In de logistiek gaan data en lading van schakel naar schakel. Elke overgang is een potentieel risico. Via de Vertrouwensketen krijgen alleen nog bekende en geautoriseerde partijen toegang tot bepaalde informatie en de mogelijkheid om handelingen te verrichten.

De oude werkwijze met een door de rederij/cargadoor verstuurde pincode voor het ophalen van een container gaf ruimte voor misbruik. Deze pincodes werden in de keten vaak breed gedeeld. Iedereen die de pincode had, kon in principe de container ophalen. In de Vertrouwensketen is dat verleden tijd. Elke schakel geeft het recht om een container op te halen veilig digitaal door aan de volgende aangewezen partij. Zo ontstaat een gesloten keten met alleen bekende, geautoriseerde partijen. Op een veilige manier wisselen zij met elkaar de ‘need-to-know’ informatie uit. Operationeel profiteren de deelnemers bovendien van slim hergebruik van data en door de gehele logistieke keten heen van optimaal zicht op de status en planning van importcontainers.

Het vrijstellen van een container betekent dat de rederij/cargadoor deze aan de klant vrijgeeft voor ophalen. Dit gebeurt in de regel nadat de klant heeft voldaan aan zijn betalingsverplichting. Tot aan het moment van vrijstellen, staat een container geblokkeerd in het computersysteem van de aankomstterminal. De klant krijgt een container dan niet mee. 

Bij het vrijstellen van een container bestaat ook nog onderscheid tussen de commerciële vrijgave (door de rederij/cargadoor) en de douanevrijgave. Om een container bij een terminal te kunnen ophalen, moeten beide akkoord zijn. 

In de Vertrouwensketen geeft elke schakel het recht om een container op te halen digitaal door aan de volgende schakel. Zo ontstaat een gesloten keten met alleen bekende, geautoriseerde partijen. Op een veilige manier wisselen zij met elkaar de ‘need-to-know’ informatie uit. Pincodes verdwijnen uit het vrijstellings- en ophaalproces en zijn dus voor onbevoegden niet meer bruikbaar voor het illegaal ophalen van containers en/of toegang tot containerinformatie.

De oude werkwijze met een door de rederij/cargadoor verstuurde pincode voor het ophalen van een container gaf ruimte voor misbruik. Deze pincodes werden in de logistieke keten vaak breed gedeeld. Iedereen die de pincode had, kon in principe de container ophalen. In de Vertrouwensketen is dat verleden tijd. Elke schakel geeft het ophaalrecht van een container veilig digitaal door aan de volgende schakel. Zo ontstaat een gesloten keten met alleen bekende, geautoriseerde partijen. Op een veilige manier wisselen zij met elkaar de ‘need-to-know’ informatie uit. Een operationeel voordeel van de Vertrouwensketen is bovendien dat deze bekende en geautoriseerde deelnemers profiteren van slim hergebruik van data en door de gehele logistieke keten heen optimaal zicht krijgen op de status en planning van importcontainers.

Doel is dat uiteindelijk alle deepsea importcontainers via de Vertrouwensketen worden vrijgesteld en bij de terminals worden opgehaald. Het betekent dat alle partijen in deze ketens op aangeven van de rederij/cargadoor moeten meedoen: van verlader, expediteur, logistieke dienstverlener tot aan de vervoerder (truck, trein, binnenvaart) die de container bij de terminal ophaalt. Een container die vrijgesteld wordt via de Vertrouwensketen, is daar niet meer halverwege uit te halen.

De uitrol gebeurt gefaseerd en gecontroleerd. De rederijen/cargadoors richten hun aandacht allereerst op hoog-risico deepsea importcontainers uit met name Zuid- en Midden-Amerika. In 2024 komen stap voor stap ook deepsea importcontainers uit andere vaargebieden voor de Vertrouwensketen in aanmerking. Wilt u weten welke rederijen/cargadoors mee doen? Klik hier

Alle aandacht gaat nu volledig naar de uitrol van het via de Vertrouwensketen vrijstellen vanimportcontainers. Op termijn is het denkbaar dat ook bijvoorbeeld shortsea importcontainers en lege containers via de Vertrouwensketen worden afgehandeld. Verder wordt met alle partners gekeken of andere digitale processen beter te beveiligen zijn

De invoering en opschaling van het vrijstellen en ophalen van een container via de Vertrouwensketen gebeurt gefaseerd en gecontroleerd. Fase 1 liep t/m 31 maart 2024 en omvat alle inkomende containerlading uit Latijns-Amerika. Afhankelijk van de rederij/cargadoor en/of klant konden hierbij op verzoek ook al containers uit andere vaargebieden in aanmerking komen voor vrijstelling via de Vertrouwensketen. Nu richten de rederijen/cargadoors zich allereerst op hun top 100 klanten. Daarna volgen stapsgewijs de andere vaargebieden.

Wat u voor de Vertrouwensketen moet doen, hangt af van uw rol in de logistieke keten. Op www.vertrouwensketen.nl leest u onder de menuoptie ‘Wat te doen als’ de voor u benodigde acties. Op www.portbase.com/vertrouwensketen ontdekt u door het beantwoorden van een paar vragen direct welke Portbase-service voor u relevant is.

De rederij/cargadoor die de container over zee binnenbrengt, zet de Vertrouwensketen in beweging. Elke rederij/cargadoor informeert en begeleidt individueel zijn klanten (de partij aan wie men de container vrijstelt) voor de overgang naar de Vertrouwensketen. In principe hebben alle deelnemende rederijen/cargadoors zich gecommitteerd aan een gefaseerde en gecontroleerde uitrol, waarbij eerst hoog-risico containers aan de beurt komen. Dit is met name lading uit Latijns Amerika. Daarna volgen stapsgewijs de overige deepsea importcontainers. Of u als klant direct in één keer voor meerdere vaargebieden kunt instappen in de Vertrouwensketen hangt af van uw individuele afspraken met de rederij/cargadoor. Instructies voor het aansluiten krijgt u van de rederij/cargadoor en kunt u op deze website ook nalezen onder het menu ‘Wat te doen als’. Wilt u weten welke rederijen/cargadoors mee doen? klik hier

Vrijwel alle deepsea-rederijen die Rotterdam aanlopen, doen mee in de Vertrouwensketen. Een overzicht vindt u hier. Daarnaast ligt er een vraag om de Vertrouwensketen uit te breiden naar andere Nederlandse havens en andere segmenten (onder andere shortsea).  

Enerzijds maakt de Vertrouwensketen het vrijstellen en ophalen van importcontainers veiliger en betrouwbaarder. Zowel de goederen als de mensen zijn beter beschermd. Anderzijds zorgt slim hergebruik van data door de gehele logistieke keten heen voor optimaal zicht op de status en planning van importcontainers. Op de homepage en de doelgroeppagina’s van deze website worden de voordelen specifieker benoemd.

De Vertrouwensketen is in de basis een afspraak tussen de rederij/cargadoor en zijn klanten. Uiteindelijk is het de rederij/cargadoor die bepaalt hoe men een container vrijgeeft. Vrijwel alle deepsea-rederijen/-cargadoors hebben besloten containers via de Vertrouwensketen vrij te stellen. Vanuit ieders eigen verantwoordelijkheid voor veiligheid en betrouwbaarheid is niet meedoen feitelijk geen optie. Overheden hebben rederijen/cargadoors bovendien nadrukkelijk aangesproken om vanuit maatschappelijk belang voortvarend maatregelen zoals de Vertrouwensketen te nemen. Stelt een rederij/cargadoor een container via de Vertrouwensketen vrij, dan moet iedereen in de keten meedoen. Het is als tussenliggende schakel niet mogelijk om uit te stappen. De container is dan niet bij de terminal op te halen. 

Nadat u als klant (de zogenaamde release-to-party) van de rederij/cargadoor de aankondiging van uw aanstaande deelname in de Vertrouwensketen hebt ontvangen, informeert ú uw ketenpartners over wat men moet doen voor deelname. Hiervoor kunt u de informatie gebruiken die u van de rederij/cargadoor heeft gekregen, maar u kunt ook verwijzen naar www.vertrouwensketen.nl. Een groot deel van de logistieke dienstverleners en achterlandvervoerders werkt voor meerdere opdrachtgevers en zal snel gewend zijn aan de nieuwe werkwijze. 

Deelname aan de Vertrouwensketen is in principe een afspraak tussen de rederij/cargadoor en zijn klant (de zogenaamde release-to-party). Bent u als ketenpartner van deze klant naar uw idee niet tijdig klaar – bijvoorbeeld vanwege benodigde systeemaanpassingen – dan is het belangrijk met hen in contact te treden. De Portbase-services voor de Vertrouwensketen zijn naast via een systeemkoppeling óók beschikbaar als webservice. Klik hier voor meer informatie.

De klantcode is het referentienummer waaronder u als klant (de zogenaamde release-to-party) bekend bent bij de rederij/cargadoor. Bij de aankondiging van de rederij/cargadoor dat uw containers binnenkort via de Vertrouwensketen gaan, krijgt u van hen deze klantcode. Als klant van de rederij/cargadoor wordt verwacht dat u uw ketenpartners informeert over de nieuwe werkwijze. Iedereen kan zich zo voorbereiden. Vervolgens voert u in de Portbase-service Cargo Controller of Cargo Release Manager de klantcode in. De rederij/cargadoor weet dan dat u gereed bent en zal de containers via de Vertrouwensketen gaan vrijstellen. Let op! Bent u klant bij meerdere rederijen/cargadoors, dan ontvangt u van elk van hen een aparte klantcode. 

In principe hebben alle deelnemende rederijen/cargadoors zich voor de Vertrouwensketen gecommitteerd aan een gefaseerde en gecontroleerde uitrol, waarbij eerst hoog-risico containers aan de beurt komen. Dit is met name lading uit Latijns Amerika. Of in de eerste fase ook lading uit overige landen via de Vertrouwensketen is af te handelen, hangt af van uw individuele afspraken met de rederij/cargadoor. 

Op dit moment gaat alle aandacht uit naar de uitrol van de Vertrouwensketen voor deepsea importcontainers via de haven van Rotterdam. Op termijn is het mogelijk dat ook andere Nederlandse havens voor de Vertrouwensketen-oplossing kiezen en/of dat tevens andere goederenstromen via de Vertrouwensketen gaan lopen. Technisch kan dat. Portbase is immers het Port Community System van de Nederlandse havens. 

De technische uitrol van de Vertrouwensketen gebeurt door uitbreiding van reeds bestaande services in het Port Community System (PCS) van de Nederlandse havens met een extra autorisatielaag. Partijen in de havenlogistieke ketens wisselen via dit PCS al meer dan twintig jaar snel en eenvoudig digitaal informatie met elkaar uit. T-Mining’s Secure Container Release is een separate blockchainoplossing. Het staat rederijen/cargadoors uiteraard vrij zelf een keuze te maken uit de beschikbare oplossingen voor het vrijstellen van containers. In alle gevallen zal de achterlandvervoerder voor het ophalen van containers wel altijd via Portbase een voormelding aan de containerterminal moeten doen. 

Certified Pick-Up is de door Port of Antwerp Bruges gebouwde oplossing om het vrijgaveproces in de haven van Antwerpen veiliger te maken. De werking van de Certified Pick-Up en de Vertrouwensketen vertoont grote gelijkenissen, maar kent ook grote verschillen. De Vertrouwensketen werkt in het verlengde van bestaande havenprocessen en de daarvoor beschikbare Portbase-services. Hieraan is kostenneutraal een autorisatielaag toegevoegd. Gebruikers hoeven niet in te loggen op een nieuw, losstaand platform, maar werken gewoon in hun bestaande vertrouwde omgeving. Zo is altijd slim hergebruik van data mogelijk. 

Partijen die zowel via de haven van Rotterdam als van Antwerpen werken, krijgen voor het vrijstellen van importcontainers met twee aparte processen te maken. Eén gemeenschappelijke oplossing was ideaal geweest. De (lokale) processen en ondersteunende systemen in beide havens verschillen echter dusdanig dat het implementeren van een gemeenschappelijke oplossing heel moeilijk is. Zeker ook gelet op de maatschappelijke druk om snel tot verbeteringen te komen.

De uiteindelijke werking van de Vertrouwensketen is eenvoudig, maar het daaraan voorafgaande traject was veelomvattend en tijdrovend. Denk aan het door de gehele logistieke keten heen creëren van bewustwording bij een groot aantal verschillende partijen, procesanalyse, afstemming met de community, realisatie, testen, etc. Bovendien wordt een compleet nieuwe werkwijze geïntroduceerd; het veranderen van gewoontes en gedrag is niet eenvoudig.

De technische uitvoering van de Vertrouwensketen loopt via het Port Community System van Portbase. Een groot aantal logistieke dienstverleners en achterlandvervoerders werkt al met de services van Portbase. Voor deze bestaande services betalen zij op basis van kostendekking een abonnement en een prijs voor gebruik. Voor het vrijstellen en ophalen van containers via de Vertrouwensketen heeft Portbase de betreffende services kostenneutraal uitgebreid met een extra autorisatielaag. Voor partijen voor wie Portbase nieuw is – en die enkel de vrijstelling hoeven te ontvangen van de cargadoor/rederij en dit recht door te geven aan een opvolgende schakel – is een nieuwe basisservice beschikbaar. Deze is kosteloos te gebruiken. Voor meer informatie daarover kunt u terecht bij Portbase. Alleen voor eventueel gewenste API-koppelingen zijn voor een bedrijf kosten verbonden aan de dienstverlening van de eigen softwareleverancier.

De Vertrouwensketen en de uitvoering ervan via de services van Portbase worden mede mogelijk gemaakt door de Uitvoeringagenda Haven, Nationaal Groeifonds / Digitale Infrastructuur Logistiek (DIL) en Havenbedrijf Rotterdam. De Uitvoeringsagenda Haven is een breed publiek-privaat samenwerkingsverband waarin verschillende overheidsorganisaties (Politie, OM, Douane, FIOD, Gemeente, Belastingdienst, Havenmeester Rotterdam) en private sector (Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs en individuele bedrijven) alle doelen en maatregelen voor het vergroten van de veiligheid in de haven hebben gebundeld. DIL richt zich op het verder brengen van digitalisering in de logistiek. Havenbedrijf Rotterdam heeft direct belang bij een aantrekkelijke, veilige haven en het hiervoor op een goede manier invoeren van verbetermaatregelen.

De Vertrouwensketen heeft als doel de weerbaarheid te vergroten van de (digitale) havenprocessen. Voor de Vertrouwensketen heeft een groot aantal partijen de handen ineengeslagen. Met elkaar vertegenwoordigen de initiatiefnemers alle schakels in de logistieke keten: van de terminal, verlader en expediteur t/m de logistieke dienstverlener en vervoerder (truck, trein, binnenvaart). Ook Havenbedrijf Rotterdam, Gemeente Rotterdam, Nederlandse Douane, Zeehavenpolitie en enkele semipublieke organisaties steunen de Vertrouwensketen. Portbase is door de samenwerkende partijen gevraagd bepaalde onderdelen van de Vertrouwensketen technisch mogelijk te maken.

De overheid vindt de introductie van de Vertrouwensketen heel belangrijk, maar is formeel geen partij bij de invoering ervan. Rederijen/cargadoors zijn wel nadrukkelijk aangesproken om vanuit maatschappelijk belang voortvarend maatregelen zoals de Vertrouwensketen te nemen.

Bekijk hier het overzicht van de initiatiefnemers en van de partners die de Vertrouwensketen mogelijk maken.

Binnen de Vertrouwensketen is een regiegroep met specialisten verantwoordelijk voor de voortgang en afstemming met alle stakeholders. Besluiten over de uitrol worden genomen in het overleg van de regiegroep met de directies van de rederijen/cargadoors. Daarnaast vindt afstemming plaats met een brede vertegenwoordiging vanuit publieke en private partijen. Met Portbase is apart overleg over de technische realisatie.

De nieuwe werkwijze voor het vrijstellen en ophalen van containers is in eerste instantie een initiatief en verantwoordelijkheid van het havenbedrijfsleven. De Nederlandse overheid vindt dit belangrijk en steunt deze maatregelen. Zo hebben de Nederlandse en Belgische Rijksoverheid, de gemeenten Rotterdam en Antwerpen alsmede de directies van de rederijen MSC, CMA CGM, Maersk, Hapag Lloyd en Seatrade in februari 2023 de ‘Declaration on the fight against cross-border organized drug crime’ondertekend. Hierin hebben zij concrete afspraken gemaakt over de gezamenlijke strijd tegen georganiseerde misdaad in de havens van Rotterdam en Antwerpen. Dit krijgt onder meer zijn beslag in de Uitvoeringsagenda Haven. 

De Uitvoeringsagenda Haven is de werktitel voor een een breed publiek-privaat samenwerkingsverband waarin verschillende overheidsorganisaties (Politie, OM, Douane, FIOD, Gemeente, Belastingdienst, Havenmeester Rotterdam) en de private sector (Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs en individuele bedrijven) al een aantal jaren alle doelen en maatregelen voor het vergroten van de veiligheid in de haven bundelen. De Vertrouwensketen is één van de 22 projecten.

Bij een storing in de Portbase-services is voor de deelnemers een noodprocedure beschikbaar. Of inderdaad sprake is van een storing weet u het snelst door u hier te abonneren op statusupdates over de voor u relevante service(s). Meer informatie leest u op Beschikbaarheid PCS – Portbase Support.

De Vertrouwensketen is een samenwerkingsverband van publiek en private partijen. Voor het vrijstel- en ophaalproces via de Vertrouwensketen hebben de deelnemende deepsea rederijen/cargadoors en containerterminals bepaald dat alle informatie-uitwisseling via de services van Portbase loopt. Uiteraard staat het rederijen/cargadoors vrij om een andere keuze te maken voor het veilig en betrouwbaar vrijstellen van containers. In alle gevallen zal de achterlandvervoerder dan voor het ophalen van containers wel via Portbase een voormelding aan de containerterminal moeten doen. 

Portbase werkt volgens de hoogste securitystandaarden. Veiligheidsmaatregelen zijn zowel zichtbaar als onzichtbaar.Lees hier meer informatie

Portbase is een not-for-profit organisatie met als aandeelhouders Havenbedrijf Rotterdam (75%) en Port of Amsterdam (25%). Portbase is neutraal, onafhankelijk en opereert zonder winstoogmerk.

Een Port Community System (afgekort PCS) vormt de digitale infrastructuur van een haven. Via het PCS wisselen (haven)bedrijven informatie uit met overheden en met elkaar. Door slim hergebruik van data zijn alle kernprocessen in de havenlogistieke ketens op die manier snel, efficiënt en veilig digitaal af te handelen. Portbase is de organisatie achter het PCS van de Nederlandse havens. Lees hier meer informatie

Portbase beheert het Port Community System (PCS) van de Nederlandse havens. De ambitie van Portbase is om via één loket de logistieke ketens van de Nederlandse havens zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Of het nu gaat om de verplichte meldingen aan de Havenmeester en overheden, veilige data-uitwisseling tussen bedrijven of het beheer van rechten en toegang tot data: iedereen in de logistieke keten kan via het PCS sneller, efficiënter en tegen lagere kosten informatie uitwisselen. Doel is om de Nederlandse havens de slimste van Europa te maken. Portbase is neutraal, van en voor de havencommunity en heeft geen winstoogmerk. Het PCS telt momenteel meer dan 5000 deelnemende bedrijven met circa 25.000 gebruikers. Lees hier meer informatie

Portbase is als neutraal logistiek platform van de Nederlandse havens door het havenbedrijfsleven gevraagd om voor de technische realisatie van de Vertrouwensketen bovenop de bestaande digitale dienstverlening in het Port Community System een extra autorisatielaag te realiseren. De impact van de invoering van de Vertrouwensketen blijft hierdoor zo klein mogelijk. Voor nieuwe partijen die voor de Vertrouwensketen op Portbase moeten aansluiten, is bovendien een gratis basisservice geïntroduceerd. Het recht om een container op te halen, is zo voor iedereen eenvoudig veilig van schakel naar schakel digitaal door te geven.

De Vertrouwensketen is een breed samenwerkingsverband van bedrijfsleven en overheidsinstanties voor het weerbaarder maken van havenlogistieke processen. Aan Portbase is gevraagd om via het Port Community System van de Nederlandse havens een belangrijk deel van de technische oplossing te realiseren, daarbij gebruikmakend van de bestaande digitale dienstverlening voor de kernprocessen in de haven. Portbase is echter niet de enige partij die voor de Vertrouwensketen verbeteringen aanbrengt in het havenlogistieke proces. Neem bijvoorbeeld het initiatief van de containerterminals om aan de poort te gaan controleren op de uitvoerende vervoerder. Een ander voorbeeld betreft maatregelen en afspraken tussen Douane, terminals en rederijen/cargadoors voor het verbeteren van het controleproces. Ook dit zijn onderdelen van de Vertrouwensketen en loopt via andere partijen dan Portbase.

Antwoorden op uw vragen over de Portbase-services voor de Vertrouwensketen vindt u op deze supportpagina’s.

Alle aandacht gaat nu volledig naar de uitrol van het via de Vertrouwensketen vrijstellen van deepsea importcontainers op de deepsea terminals in de Rotterdamse haven. Op termijn is het denkbaar dat ook goederenstromen via andere terminals en/of havens via de Vertrouwensketen worden afgehandeld. 

Het is geen nieuws dat criminelen voortdurend nieuwe wegen zoeken voor het uitvoeren van hun activiteiten. Elk bedrijf en iedere schakel is zich (als het goed is) hiervan bewust en neemt maatregelen om zich daar tegen te verweren. Voor hoe de verschillende schakels dit aanpakken, verwijzen wij u naar hun brancheorganisaties.

Alleen bekende en geautoriseerde partijen kunnen in de Vertrouwensketen informatie inzien en handelingen uitvoeren. Op die manier maken wij de logistieke keten veiliger en betrouwbaarder. Fraudegevoelige pincodes verdwijnen uit het proces. Het hebben van informatie (lees de pincode) is niet langer meer de trigger voor toegang tot terminals. In een ‘gesloten’ logistieke keten wisselen partijen op een veilige manier ‘need-to-know’ informatie met elkaar uit. Het recht voor het ophalen van een container geeft men digitaal aan elkaar door. 

Pincodefraude is het misbruik van de pincodes die rederijen/cargadoors aan hun klanten verstrekken voor het ophalen van containers bij de terminals. Met de introductie van de Vertrouwensketen verdwijnen deze pincodes uit het vrijstellings- en ophaalproces. Voor meer informatie over pincodefraude verwijzen wij u naar de Zeehavenpolitie.

De Vertrouwensketen maakt het vrijstellings- en ophaalproces van deepsea importcontainers in de haven van Rotterdam wezenlijk veiliger en betrouwbaarder. Doordat pincodes uit het proces verdwijnen, is fraude op deze manier niet meer mogelijk. Criminelen blijven helaas altijd op zoek naar nieuwe wegen voor frauduleus handelen. Voor meer informatie daarover kunt u de Zeehavenpolitie contacten.

Zeker is dit een belangrijke reden om het vrijstellings- en ophaalproces van importcontainers via een nieuwe manier van werken veiliger en betrouwbaarder te maken. Daarbij slaan wij twee vliegen in één klap. Deelnemers profiteren in de Vertrouwensketen ook van het beter afschermen van gevoelige informatie (belangrijk vanuit compliance-oogpunt). Door slim hergebruik van data krijgt men bovendien optimaal zicht op de status en planning van importcontainers.

In een ‘gesloten’ logistieke keten wisselen uitsluitend geautoriseerde en bekende partijen op een veilige manier ‘need-to-know’ informatie met elkaar uit. Fraudegevoelige pincodes verdwijnen uit het proces. Het recht voor het ophalen van een container geeft men digitaal aan elkaar door. 

In de Vertrouwensketen gaat het recht voor het ophalen van een container digitaal over van de ene op de andere schakel. Alleen bekende en geautoriseerde partijen kunnen specifieke informatie inzien en handelingen verrichten. Fraudegevoelige pincodes verdwijnen uit het logistieke proces. Logistieke ketens worden zo minder gevoelig voor criminaliteit en diefstal.